Esrar bağımlılığı
Yasadışı maddeler arasında en sık kullanılan madde esrardır. Esrar kenevir bitkisinin kurutulmuş, dilimlenmiş yaprakları, sapı tohumu veya çiçeklerinden elde edilen yeşil veya kahverengi renkte maddedir. Ot parçaları veya kahverengi-yeşil (kına renginde) toz veya preslenmiş kalıplar halinde satılır. Kendine özgü bir kokusu vardır.
İçerdiği tetrahidrokannabinol (THC) esrarın içindeki aktif kimyasal maddedir. Kenevir bitkisi 400 den fazla kimyasal madde içermektedir. Bu, esrar içenlerin bitki olması nedeniyle kimyasal madde içermediği inancının yanlış bir inanç olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda esrarın bağımlılık yapma potansiyeli vardır.
Esrar Kullanım şekli:
Sigara gibi sarılarak ve sigara tütüne karıştırılarak içilir. Kullanıcılar arasında “joint” ,“ot” ya da “marihuana” gibi isimler ile anılır. Bazen nargile benzeri bir mekanizma ile dumanını içe çekme yoluyla da kullanılır. Bu yolla kullanım için pet şişe veya kova kullanılır. Buna “kova” veya “şaşal” adı verilir.
Esrar kullanımı sonucu:
- Hafıza ve öğrenme sorunları
- Algının bozulması (görsel, işitsel, zaman ve dokunma algılarında değişiklikler)
- Düşünme ve sorun çözmede güçlükler
- Hareket ile ilişkili koordinasyonda bozulma
- Kalp atım hızının artması ortaya çıkmaktadır.
Esrar bağımlılığı daha ağır maddelerin kullanılması için bir geçiş rolü oynayabilir. Esrar kullanımı, diğer maddeleri kullananlar ve satanlarla bağlantı kurmalarına yol açar. Bu nedenle esrar kullananların daha ağır uyuşturucu/uyarıcı maddelerle karşılaşma ve kullanma olasılığı artmaktadır. Ancak sadece esrar kullanımı da fiziksel, ruhsal ve sosyal sorunlara yol açma potansiyeli taşımaktadır.
İçildikten sonra gevşeme, konuşkanlık, kendini iyi hissetme, müzik ve renk algısında artma gelişir. Gözlerde kızarıklık hali olur.
Esrar alındığı zaman yağ dokusunda birikir. Bunun sonucu esrar alındıktan bir hafta sonra bile, etkin maddenin %50’si hala bedende bulunmaktadır.
Esrar kullanımını takiben kişinin refleksleri bozulur, araba kullanamaz, dikkat gerektirecek işleri yapamaz. Eğer bu tür işler yapılmaya kalkışılırsa ciddi sorunlara neden olabilir. Esrarın bellek üstüne etkisi çok fazladır. Unutkanlıklara yol açar. Kişinin düşünme ve öğrenme yetisini azaltır. Refleksler ve koordinasyonu bozar. Kişinin sorun çözme yetisini bozar.
Esrar da bağımlılık yapan bir maddedir. Yoksunluk dönemi çok ağır geçmediği halde, esrar kullanıcısı öncelikle psikiyatrist tarafından görülmeli ve gerekli durumlarda ilaç tedavisine başlanılmalıdır.
Esrar tedavisinde bireysel psikolojik destek ve grup terapisi önerilmektedir. Eski madde bağımlısı olup, halen bunları kullanmayan kişilerce verilen rehberlik hizmeti alması da uygun olmaktadır. İdrar testlerinin düzenli olarak uygulanması, bireyin kendini kontrol gücünü artırdığı için, esrar tedavisinin bir parçasıdır.
Gerekli durumlarda, lazer uygulaması yapılmaktadır. Lazer uygulaması endorfin salınımını artırdığı için bireydeki esrar isteğini azaltmaktadır.
Psikolojik tedavilerde; riskli alanların tespiti, gevşeme egzersizleri, esrar kullanma arzusuyla ve düşüncelerle başa çıkma, tekrar başlamayı önleme teknikleri, ısrarlara karşı koyma eğitimi uygulanmaktadır. Bireyin kendini tanıması ve diğer ruhsal sorunlarıyla başa çıkmayı öğrenmesi de esrar tedavisinin hedefleri arasındadır.
Bireysel psikolojik destek ve grup tedavilerine en az 6 ay süreyle devam edilmesi, esrar tedavisinin başarısını artırmaktadır. Aynı zamanda ailenin de esrar bağımlılığı ile ilgili seminer ve terapilere katılması da önerilmektedir.